مقایسه ساینا و رانا - تلاشی برای ملی سازی
در این مطلب از همراه مکانیک، به مقایسه خودروهای رانا و ساینا پرداخته و ویژگی‌های بارز این دو خودروی نسبتاً ملی را از نزدیک بررسی خواهیم کرد؛ لذا با ما همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به تلاش خودروسازان ایرانی در جهت بومی‌سازی خودروهای تولید شده در این مرز و بوم!
طی سال‌های اخیر خودروسازان بزرگ کشورمان (سایپا و ایران‌خودرو) تلاش‌های فراوانی را در راستای ملی‌سازی تولیدات داخلی به عمل آورده‌اند. گرچه غالب این تلاش‌ها منجر به تولید نمونه‌هایی فیس‌لیفت شده از موارد خارجی و داخلی شده است، اما به هر روی نمی‌توان منکر این شد که تمامی این تولیدات، صنعت خودروسازی کشور را تحت تأثیر قرار داده‌اند. ما در ادامه این مقاله به دو مورد از خودروهای بومی (نسبتاً بومی!) که توسط دو تولیدکننده بزرگ ایران یعنی: سایپا و ایران‌خودرو تولید شده‌اند خواهیم پرداخت.
طراحی‌های جهش یافته: شکست یا پیروزی؟
بدون شک یکی از مهم‌ترین نکات در مقایسه خودروهای رانا و ساینا و هر خودروی دیگری، بررسی طراحی خارجی و داخلی است! نکته مهمی که در مقایسه خودروهای رانا و ساینا باید مورد توجه واقع گیرد، نسخه‌های پایه این دو خودرو است. منظور از نسخه پایه همان مدلی است این خودروهای فیس لیفت شده از روی آنها ساخته شده است. یعنی نسخه پایه ساینا همان تیبا و نسخه پایه رانا همان پژو 206 صندوق دار است.
طی سال‌های متمادی، شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو همواره برای بهبود تولیدات خود تصمیم به تولید مدل‌های تماماً ایرانی گرفته و در اغلب موارد برای تکمیل چنین فرآیندی با شکست مواجه شده‌اند. به عنوان مثال تیبا که یکی از اولین اقدامات ملی در عرصه خودروسازی محسوب می‌شد، پس از عرضه به بازار توسط سایپا مورد انتقادات شدیدی از منظر مسائل ایمنی و مهندسی قرار گرفت و سایپا را وادار به آغاز تلاشی مجدد برای بهبود ویژگی‌های فرزند نسبتاً ایرانی خود نمود. از سویی دیگر ایران‌خودرو نیز در یکی از اقدامات آغازین خود جهت بومی‌سازی خودروهای تولیدی‌اش، کمر به طراحی نسخه‌ای ارزان‌تر از پژو 206 بسته و در نهایت رانا را وارد بازار کشور کرد (که همانند تیبا به باد انتقادات فنی گرفته شد!). 
در طراحی خارجی، ساینا به عنوان یک نسخه به‌روز شده از تیبا، تغییراتی داشته است که از نظر اغلب کارشناسان خودرو به هیچ عنوان کافی و قابل توجه نیست! اگر تغییرات موجود در شکل کاپوت و چراغ‌های جلویی را در نظر نگیریم، طراحی خارجی ساینا تغییر شگرفی نسبت به تیبا نداشته است.
از سویی دیگر اضافه شدن یک ورودی هوای نسبتاً عضلانی در قسمت جلویی ساینا این سوال را ایجاد می کند که آیا خودرویی با این سایز واقعاً به یک ورودی هوای عضلانی نیاز دارد؟؟ البته قسمت پشتی ساینا تغییرات بهتری داشته و چراغ‌های عقب آن که به نوعی فیس‌لیفتی از خودروهای خارجی نیز می‌باشند، ظاهری جذاب به این محصول بخشیده‌اند. هرچند که در همین بخش هم انتقاداتی به ساینا وارد بوده و تاکنون رانندگان بسیاری از عدم هماهنگی طراحی قسمت جلو و عقب خودرو یا فارسی نوشته شدن اسم ساینا روی قسمت عقبی مدل‌های جدیدتر، شاکی شده‌اند. همچنین بزرگ‌ترین ایراد وارد شده به ساینای سایپا، عدم تغییر قسمت‌های جانبی این خودرو است چرا که ساینا از نگاه جانبی دقیقا شبیه برادر خود یعنی تیبا است.
اما رانا (که اقدام ایران‌خودرو در جهت ملی‌سازی پژو 206 محسوب می شود)، نیز از نظر طراحی خارجی دست‌خوش تغییراتی بوده است. گرچه قالب طراحی رانا فیس‌لیفتی از پژو 206 است اما ایران‌خودرو مهندسی و طراحی‌های بومی‌ای را نیز به این مدل افزوده و یا حداقل تلاش خود را در این زمینه کرده است!
در نگاه کلی باید گفت که رانا در طراحی خارجی مشکلات بیشتری را به نسبت ساینا دارد. رانا مونتاژ ضعیفی دارد و حتی در قسمت عقبی چراغ مه شکن سمت شاگرد کاملاً نمایشی است! از طرفی دیگر مواردی همچون بیرون‌زدگی قلاب بکسل و عدم وجود محافظ و پوشش برای قفل صندوق عقب نیز به مشکلات طراحی خارجی رانا افزوده است.
مقایسه خودروهای رانا و ساینا از نظر طراحی داخلی نیز تفاوت چشم‌گیری با مقایسه بخش‌های خارجی ندارد و در بحث طراحی داخلی هم ساینا یک سر و گردن بالاتر از رانا قرار می گیرد! طراحی داخلی ساینا پیشرفت قابل قبولی نسبت به تیبا داشته و شاید بتوان اذعان داشت که بهترین بخش خودروی ساینا، همین طراحی داخلی جهش یافته است!
استفاده از رنگ سیاه و نقره‌ای، در کنار بهبود کنسول و داشبورد و افزایش راحتی صندلی‌ها، همگی گواه از تلاش سایپا در جهت افزایش محبوبیت فرزند ایرانی خود داشته و این اقدام، تا حدودی موفقیت آمیز نیز بوده است! این در حالی است که رانا از ضعف در مونتاژ قطعات داخلی نیز رنج برده و کیفیت پایین مواد بکار گرفته شده در طراحی داخلی آن به شدت مشخص است. (حتی یک دکمه نمایشی نیز در میان کلیدهای بخش‌های داخلی به چشم می‌خورد!). .jpg "مقایسه رانا و ساینا")
در جمع بندی مقایسه رانا و ساینا از دید طراحی داخلی و خارجی باید گفت که تغییرات اعمال شده از سوی سایپا بر روی محصول نسبتاً داخلی خود موفق‌تر از موارد تغییر داده شده از سوی ایران‌خودرو است و همین امر می‌تواند موجب خرید و فروش آسان‌تر ساینا نسبت به رانا شود!
پیش به سوی پیشرانه‌هایی تکراری!
مقایسه خودروهای رانا و ساینا از نظر پیشرانه و تجربه رانندگی اندکی خسته‌کننده است چرا که پیشرانه یا همان موتورهای بکارگرفته شده در این دو خودرو، کاملا مشابه با دیگر محصولات این شرکت‌های سازنده است! موتور رانا همان گزینه همیشگی ایران‌خودرو یعنی موتور TU5 است و با داشتن 105 اسب بخار (در هر 5800 دور بر دقیقه)، حجم 1587 سی‌سی و گشتاوری معادل با 142 نیوتن متر، یک کلاسیک ملال‌آور محسوب می شود. هرچند ساینا هم از نظر پیشرانه وضعیت بهتری ندارد و موتور آن در مدل M15 که توسط تیم مهندسی یک دانشگاه اتریشی نسبتاً بهبود یافته است با قدرتی معادل با 80 اسب بخار و 4 سیلندر در کنار 1503 سی‌سی حجم وارد بازار می‌شود، که اصلاً جالب نیست!
لذا مقایسه فنی رانا و ساینا به ما می‌گوید که رانا شتاب و حداکثر سرعت بیشتری نسبت به ساینا داشته و علاقه‌مندان به قدرت موتور را نسبتاً راضی نگه می‌دارید (البته در بخش خودروهای ارزان قیمت!). این در حالی است که شتاب صفر تا صد خودروی ساینا از طرف سایپا اعلام نشده و از طرفی قدرت پایین این محصول تنها اجازه بالا بردن سرعت تا سقف 175 کیلومتر بر ساعت را به رانندگان می دهد. 
در بحث تجربه رانندگی باید گفت که رانندگی با رانا از نظر قدرت و شتاب خوشایندتر است. از طرفی طراحی داخلی بهینه، راحت و خوشایند ساینا در کنار سیستم هدایتی روان‌تر، می‌تواند مرهمی بر قدرت و سرعت پایین آن شده و این کمبود را با ارائه یک رانندگی راحت و خوش فرم جبران نماید.
بومی‌سازی محصولات یا فیس‌لیفت‌های ارزان قیمت؟
در بخش جمع بندی مقایسه رانا و ساینا باید به این نکته اشاره کرد، که تلاش خودروسازان ایرانی در جهت بومی‌سازی خودروهای تولید شده در داخل کشور امری قابل تحسین است، اما انتقادات وارد شده به این تولیدکنندگان در سال‌های اخیر گواه از کافی نبودن این کوشش‌ها و گویای خلأهای بسیار در این زمینه است.
متاسفانه همانند رانا و ساینا اغلب تولیداتی که نام «ایرانی» را یدک می‌کشند، تنها فیس‌لیفت‌هایی از مدل‌های قدیمی بوده و کیفیت تولید پایین این محصولات نیز موجب شعله‌ور شدن انتقادات وارده به صنعت خودروسازی کشورمان شده است.